Học một bài, thi một bài khác

Em Nguyễn Phúc Minh, học sinh lớp 10 Trường THPT Phúc Lợi (Long Biên, Hà Nội) chia sẻ, môn Ngữ văn theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 có điểm khác biệt rõ ràng so với cách học ở bậc THCS. Đó là ở trên lớp, các em học một bài và chỉ phải chuẩn bị kỹ càng bài đó, kết hợp với chú ý nghe kỹ cô giảng trên lớp là đã có thể đọc hiểu văn bản, yên tâm đi thi.

'Bạn nào chăm hơn thì có thể đọc thêm các kiến thức xung quanh tác giả, tác phẩm đó để mở rộng, hiểu sâu sắc thêm còn không thì cũng cầm chắc điểm trên trung bình nếu nắm được các kiến thức cơ bản về tác phẩm như sách giáo khoa dạy. Nhưng với chương trình mới, khi kiểm tra là một văn bản mới hoàn toàn, các kỹ năng mặc dù đã được cô giáo dạy nhưng với dân không chuyên rất khó để thành thạo ngay, chưa nói đến áp dụng nhuần nhuyễn' - Minh chia sẻ.

Trên thực tế, môn Ngữ văn hiện nay không chỉ dạy phân tích, giảng bình một vài văn bản văn học trong chương trình mà thầy cô phải thay đổi cách dạy, dạy học sinh tập làm văn, hướng học sinh kết nối kiến thức và kỹ năng với cuộc sống qua 4 hoạt động chính. Đọc hiểu, Thực hành tiếng Việt, Viết, Nghe và Nói. Mục tiêu là giúp học sinh hiểu và vận dụng hiệu quả kỹ năng đọc hiểu văn bản bất kỳ cùng thể loại.

Tuy nhiên, như chia sẻ của một giáo viên Ngữ văn thuộc một quận ngoại thành Hà Nội, khi điểm đầu vào của học sinh ở mức chưa đến 5 điểm/môn, một tiết học 45 phút trên lớp có khi chưa đọc xong văn bản trong sách giáo khoa.'Rất ít học sinh soạn trước bài ở nhà nên lên lớp cứ dạy vào bài luôn là các em không nắm được. Dành thời gian để đọc văn bản, hướng dẫn xong về đặc điểm thể loại là gần như hết giờ' - cô giáo này nói và cho rằng cách học ở cấp 2 là các em sẽ được thầy cô hướng dẫn sẵn dàn ý bài văn, trên cơ sở đó triển khai còn hiện nay, với văn bản mới, giáo viên không gợi ý là học sinh chỉ có thể 'cắn bút'.

Một giờ học tại lớp 10B1, Trường THPT Kim Sơn A, Ninh Bình. Ảnh: Mỹ Hạnh.

Bà Nguyễn Thị Thu Thủy - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Đại Cường (Hà Nội) cho biết, trong 20 năm đồng hành với học sinh, rất nhiều em đến năm lớp 12 mới thay đổi tổ hợp xét tuyển. Năm học này việc lựa chọn thực hiện ngay từ lớp 10 nên cũng gây lúng túng cho nhiều gia đình. Nhà trường căn cứ trên điểm đầu vào và nguyện vọng của học sinh, gia đình để tư vấn cho các em chọn tổ hợp môn học, quan điểm là tôn trọng nguyện vọng của mỗi học sinh.

Vì vậy, sau 2 tháng triển khai dạy học lớp 10 theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, có một số học sinh đang bộc lộ sự không thích ứng với sự lựa chọn và khó khăn khi theo học chương trình mới. Không chỉ là vấn đề kiến thức chưa chắc chắn từ cấp học dưới mà lên lớp 10, phương pháp học mới, cách tiếp cận môn học mới, đề cao việc tự học, tính chủ động của học sinh, học trên lớp thôi không là chưa đủ.